Kloniranje životinja postalo je jedna od najzanimljivijih, ali i najkontroverznijih tema u svetu biotehnologije. Ova tehnologija omogućava stvaranje genetski identičnih kopija životinja, što otvara mnoga vrata za naučna istraživanja, ali i izaziva pitanja o etici i mogućim posledicama po prirodu i životni svet. Prvo uspešno kloniranje životinje desilo se 1996. godine, kada je stvorena ovca Doli, prvi kloniran sisar. Doli je postala simbol kloniranja i dokaz da se tehnologija razvila do tačke u kojoj je moguće stvoriti kopiju živog bića. Ova ovca je klonirana iz somatske ćelije, što znači da nije nastala od jajne ćelije, već iz ćelije odrasle životinje. Nakon Doli, klonirani su mnogi drugi sisari, uključujući krave, svinje, koze, pse i mačke.
Kloniranje omogućava stvaranje kopija postojećih životinja, tako da do sada ovim putem nije stvorena nova vrsta. Kloniranjem se ne stvara novi genetski materijal, već se samo ponavlja genetski kod izvorne životinje. Klonirane životinje su identične svom „genetskom prethodniku“, ali ne predstavljaju novu vrstu. Ipak, kloniranje može biti korisno u očuvanju ugroženih vrsta. Na primer, može pomoći u reprodukciji životinja čiji je broj opao zbog ljudskih aktivnosti ili klimatskih promena, ali to ne stvara potpuno nove vrste. Kloniranje samo omogućava obnovu populacije postojećih vrsta.
Jedan od najuzbudljivijih aspekata kloniranja je mogućnost oživljavanja izumrlih vrsta. U teoriji, ako bi se uspelo dobiti dobro očuvani genetski materijal iz fosilizovanih ostataka, mogli bi se stvoriti klonovi izumrlih vrsta. Najpoznatiji pokušaji oživljavanja izumrlih vrsta fokusirani su na životinje poput mamuta. Postoji projekat poznat kao „De-Extinction“, gde naučnici pokušavaju da koriste genetski materijal mamuta pronađenog u zamrznutom stanju u sibirskim tundrama kako bi stvorili klonove ili hibride mamuta i savremenih slonova. Međutim, ovaj proces je izuzetno složen jer se genetski materijal izumrlih životinja često loše očuvao, što zahteva naprednu tehnologiju i savremene tehnike kao što su genetsko inženjerstvo i CRISPR.
Iako je proces oživljavanja izumrlih vrsta tehnički izazovan, nekoliko vrsta se smatra potencijalnim kandidatima za kloniranje. Osim mamuta, tu su i torbasti vuk, golub selac, i dodo. Stručnjaci se suočavaju sa mnogim izazovima, od etičkih dilema do praktičnih problema kao što su osetljivost na bolesti i klimatske promene. Važno je naglasiti da kloniranje ne znači samo vraćanje životinje u fizičkom smislu, već i vraćanje u ekosistem u kojem bi ona mogla preživeti, što je izuzetno teško.
Vodeća genetska kompanija „Colossal Biosciences“ saopštila je da je oživela izumrle vukove koji su se proslavili u seriji „Igra prestola“. Naučnici su prepisali genetski kod običnog sivog vuka kako bi ga uskladili, a koristeći domaće pse kao surogat majke, doneli na svet klonove, čime su prvi put vratili vrstu koja je izumrla pre mnogo vremena. Ovo otkriće otvara nova pitanja o budućnosti kloniranja i njegovim potencijalnim primenama u očuvanju biodiverziteta.
