Astronaut NASA-e Don Petit nedavno je zabeležio fascinantan atmosferski fenomen sa Međunarodne svemirske stanice (ISS), dok je kružio iznad Južne Amerike. Ovaj fenomen, poznat kao „prolazni svetlosni događaj“ (Transient Luminous Events ili TLE), predstavlja bljeskove svetlosti koji su brži od munje i često se nazivaju „sprajtovima“. Ove svetlosne pojave su živopisne i šarene, a Petit ih je mogao posmatrati direktno odozgo, gledajući u „nadir“, odnosno tačno ispod sebe.
U svom postu na mreži X, Petit je podelio video koji prikazuje TLE iznad Amazonskog basena. U videu, koji traje 33 sekunde, bljeskovi „sprajtova“ su usporeni, dok stvarno trajanje fenomena iznosi samo šest sekundi. „Pogled sa nadira na prolazne svetleće događaje (TLE) ili gornje atmosferske munje,“ napisao je on, ističući jedinstvenost i lepote ovog neobičnog fenomena.
Iako je Petitov snimak nedavno postao popularan, ovo nije prvi put da je ISS uhvatila ovakve pojave. U 2024. godini, astronaut Metju Dominik zabeležio je jedan od najređih atmosferskih fenomena poznat kao „crveni sprajt“. Ovi fenomeni se javljaju tokom snažnih grmljavinskih oluja i putuju naviše u atmosferu, za razliku od klasičnih munja koje se spuštaju prema Zemlji.
Fenomeni poput sprajtova su mnogo prisutniji u atmosferi nego što se to može pretpostaviti. Njihovo ime je akronim za „stratosferske perturbacije koje su rezultat intenzivne elektrifikacije grmljavine“. Ovi svetlosni događaji nastaju kada električna pražnjenja munje izbijaju nagore, stvarajući eksplozije plazme u jonosferi, koja se nalazi na visini od oko 80 kilometara iznad Zemlje. Prvi put su zabeleženi 1989. godine, a od tada su postali predmet istraživanja mnogih naučnika i astronoma.
Petitova sposobnost da snimi ovakve događaje sa ISS-a pruža jedinstven uvid u prirodu ovih fenomena. Njegov rad ne samo da osvetljava tajne atmosfere, već takođe inspiriše nove generacije naučnika da istražuju misteriozne aspekte naše planete i njenog okruženja. U svetu koji se brzo menja, ovakvi trenuci podsećaju nas na čuda prirode koja nas okružuju, kao i na važnost istraživanja svemira.
Snimci poput onog koji je napravio Petit podstiču radoznalost i interesovanje za nauku. Oni nam omogućavaju da bolje razumemo složene procese koji se odvijaju u atmosferi, kao i da cenimo lepotu i složenost prirodnih fenomena. Kako tehnologija napreduje, očekuje se da će se ovakvi događaji sve više dokumentovati, pružajući nam još više informacija o našoj planeti i njenoj atmosferi.
