Put koji obećava u smanjenju emisija ugljenika iz građevinske industrije, posebno u vezi s proizvodnjom betona, navodi naučnike da istražuju održive alternative. Jedna od najzanimljivijih inovacija je razvoj modifikovanih živih materijala, koji se uzgajaju iz živih ćelija i imaju potencijal za samoizlečenje ili prilagođavanje okolini. Ova neobična kombinacija bi mogla postati deo živog građevinskog materijala koji može da raste i popravlja se, čime bi se značajno smanjila potrošnja tradicionalnih građevinskih materijala.
Doktor Čelsi Heveran sa Državnog univerziteta Montana u Sjedinjenim Američkim Državama predvodila je tim koji je istraživao mogućnost korišćenja gljivičnog micelijuma kao biološke potporne strukture za stvaranje ovih materijala. U okviru istraživanja, uzgajali su Neurosporu crassu, uobičajenu gljivu, koja je formirala mrežu micelijuma. Ova skela je potom zasijana bakterijom Sporosarcina pasteurii, poznatom po svom svojstvu taloženja kalcijum karbonata, minerala koji se može naći u koralima, kostima i školjkama, prilikom metabolizma uree.
Heveran ističe da je materijal izuzetno jak i čvrst, s obzirom na to koliko je lagan, naglašavajući da je istraživanje zasnovano na prirodnoj arhitekturi kostiju. Za razliku od ranijih eksperimenata sa živim materijalima koji su preživeli samo nekoliko dana, istraživanje američkih naučnika pokazuje da je njihov kreirani materijal ostao održiv više od mesec dana. „Uzbuđeni smo zbog naših rezultata i radujemo se dizajniranju složenijih i većih struktura“, izjavila je Heveran za portal Nju sajentist.
Predlog korišćenja micelijuma kao supstrata za žive materijale predstavlja jednostavnu, ali moćnu strategiju, kako navodi Ajsu Kuru sa Univerziteta u Sidneju, koja nije bila uključena u istraživanje. Ovo istraživanje, objavljeno u časopisu Cell Reports Physical Science, otvara mogućnost za razvoj materijala koji se sami popravljaju, a koji su takođe osetljivi i ekološki prihvatljivi.
Ukoliko bi se proizvodnja ovakvih materijala povećala na industrijskom nivou, mogli bi značajno smanjiti zavisnost od betona, što bi donelo ekonomsku uštedu od miliona evra i značajno smanjilo emisije CO2. Ova inovacija predstavlja potencijalno rešenje za jedan od najvećih izazova u građevinskoj industriji, a to je smanjenje negativnog uticaja na životnu sredinu.
Jedna od ključnih prednosti ovih živih materijala jeste njihova sposobnost samopopravljanja. U slučaju oštećenja, materijali bi mogli regenerisati oštećene delove, čime bi se produžio njihov vek trajanja i smanjila potreba za čestom zamenom ili popravkom. Ovo bi značajno smanjilo potrošnju resursa i energiju potrebnu za proizvodnju novih materijala.
Osim toga, korišćenje živih materijala može inspirisati nove načine gradnje koji su usklađeni s prirodom. Ovi materijali ne samo da bi mogli smanjiti emisije ugljenika, već bi i doprineli održivijem razvoju gradova. Sa sve većim pritiscima na građevinsku industriju da smanji svoj ekološki otisak, istraživanje ovakvih inovacija postaje sve važnije.
U zaključku, razvoj živih materijala kao alternativu betonu predstavlja uzbudljivu perspektivu za budućnost građevinske industrije. Istraživanja poput onih koje sprovodi tim doktorke Heveran otvaraju vrata ka održivijim praksama i smanjenju emisija ugljenika, čime se može doprineti očuvanju životne sredine. Ova inicijativa ne samo da može transformisati način na koji gradimo, već i način na koji razmišljamo o materijalima koje koristimo u svakodnevnom životu.
