Vašington – Američki Stejt department je u svom godišnjem izveštaju o verskim slobodama za 2023. godinu primetio da su pojedini zvaničnici Vlade Srbije koristili uvredljive termine za opisivanje etničkih Albanaca, većinom islamske veroispovesti. Kukasti krstovi i precrtane Davidove zvezde su osvanuli na autobuskim stanicama i jevrejskim grobljima, što je izazvalo uznemirenost u javnosti.

Nacionalističke grupe su koristile društvene mreže za širenje antimigrantskih i antimuslimanskih poruka, dok su manje i netradicionalne verske grupe prijavile pristrasnost i diskriminaciju svojih članova. U izveštaju se takođe navodi da je čelnica Regulatornog tela za elektronske medije u Srbiji objavila fotografiju u nacističkoj uniformi, što je izazvalo kontroverzu.

Vlasti Srbije su uložile značajna sredstva u obnovu Hrama Svetog Save, što je izazvalo sumnje u privilegovan tretman Srpske pravoslavne crkve u odnosu na druge verske grupe. S druge strane, verskim zajednicama je vraćena imovina koja je bila oduzeta tokom Holokausta i posleratnih godina, dok je nastavljena izgradnja Memorijalnog centra Holokausta na Starom sajmištu u Beogradu.

U vezi sa Crnom Gorom, Islamska zajednica je izrazila nezadovoljstvo antimuslimanskom retorikom i skandiranjem ratnim zločincima na javnim događajima. Napad na bosanskohercegovačke sportiste je navodno bio verski motivisan, što je izazvalo zabrinutost u Islamskoj zajednici.

Odnosi između Srpske pravoslavne crkve i Crnogorske pravoslavne crkve su bili problematični, sa sporovima oko imovine i upravljanja verskim objektima. Ambasadori Sjedinjenih Država su se sastali sa lokalnim vlastima kako bi razgovarali o verskim pitanjima i podsticali versku toleranciju i restituciju imovine verskim grupama.

Uprkos ustavnim garancijama slobode veroispovesti u obe zemlje, postoje problemi sa diskriminacijom i govorom mržnje prema određenim verskim zajednicama. Američka ambasada se aktivno angažuje u promovisanju ljudskih prava i verskih sloboda u Srbiji i Crnoj Gori, što pokazuje važnost ovog pitanja za međunarodnu zajednicu.