Srpska poezija slavi veliku godišnjicu, jer je prošlo 115 godina od nastanka pesme „Santa Maria della Salute“ autora Laze Kostića. Ova pesma se smatra najuzvišenijom i najljubavnijom pesmom srpske ljubavne lirike, a objavljena je početkom juna 1909. godine u izdanju Matice srpske.
Pesma je nastala kao rezultat iznenadne smrti Lenke Dunđerski, kćerke Lazara Dunđerskog, najimućnijeg Srbina u Austrougarskoj monarhiji. Odnos između Laze i Lenke počeo je kada se pesnik vratio iz Crne Gore 1891. godine u dvorac porodice Dunđerski u Čelarevu. Lenka je tada imala 21, a Laza 50 godina.
Laza je bio očaran Lenkinom lepotom, mladošću, razdraganim karakterom i inteligencijom. Međutim, svestan prepreka poput velike razlike u godinama i njihovog kumstva, pesnik je morao da potisne svoja osećanja. Kako bi je udaljio od sebe, čak je pokrenuo ideju o potencijalnoj ženidbi Lenke sa velikim naučnikom Nikolom Teslom. Na kraju se oženio drugom ženom po izboru Lenkine porodice.
Lenka je bila duboko povređena ovim potezom jer je bila zaljubljena u Lazinu dušu i pesnički duh. Njena smrt samo je produbila bol u Lazinom srcu. Kada je Lenka tragično preminula na svoj 25. rođendan dok je Laza bio na bračnom putovanju u Veneciji sa svojom suprugom, pesnik je bio slomljen.
Očajan, Laza je otišao u Crkvu Gospe od Spasa u Veneciji, poznatiju kao Santa Maria della Salute, da se moli za Lenkinu dušu. U toj crkvi napisao je najlepšu ljubavnu pesmu srpske poezije pod nazivom „Santa Maria della Salute“.
Laza se nikada nije oporavio od Lenkine smrti, te je više od decenije zapisivao stihove koji su kasnije postali pesma koja se smatra remek-delom srpske poezije. Ova pesma i dalje živi kao svedočanstvo najdublje ljubavi koju je pesnik osećao prema Lenki Dunđerski.
Laza Kostić je bio jedan od najznačajnijih srpskih pesnika, piscu, filozofu i boemima svog vremena. Rođen 1841. godine u Kovilju, umro je 1910. godine u Beču. Njegova dela obeležila su srpsku književnost i ostala kao trajni spomen njegovog genija i talenta.
Pesma „Santa Maria della Salute“ ostaje kao večno svedočanstvo o strasti, ljubavi, patnji i tragediji, koju je Laza Kostić pretočio u reči kao izraz svoje duše. Njegova poezija i dalje inspiriše i dira srca čitalaca širom sveta, a pesma o Lenki Dunđerski ostaje kao jedno od najlepših ostvarenja srpske poezije.
