Meša Selimović, proslavljeni pisac i jedan od najznačajnijih intelektualaca na prostoru bivše Jugoslavije, rođen je 26. aprila 1910. godine u Tuzli. Njegovo književno stvaralaštvo i život ispunjeni su kompleksnim pitanjima identiteta, nacionalnosti i ideologije. Tokom jednog književnog događaja u Zagrebu, Selimoviću je postavljeno provokativno pitanje o njegovoj nacionalnoj pripadnosti, na koje je odgovorio saznanjem i iskustvom iz svog života, rekavši: „Do 1941. osjećao sam se Srbinom, a nisam se pitao zašto. Od 1941. znam i zašto sam to.“
Selimović je izrastao iz muslimanske porodice, ali se u svom testamentu izjasnio kao Srbin, naglašavajući da pripada srpskoj literaturi. Njegov stav o nacionalnoj pripadnosti bio je jasan: „Pripadam srpskoj literaturi, dok književno stvaralaštvo u Bosni i Hercegovini, kome takođe pripadam, smatram samo zavičajnim književnim centrom.“ Ova rečenica odražava njegovu duboku povezanost sa srpskom kulturom, ali i njegovu svest o složenosti identiteta u kontekstu političkih i društvenih okolnosti.
Tokom Drugog svetskog rata, Mešina porodica je doživela teške posledice. Njegov brat Šefkija, koji je bio partizanski komandant, streljan je od strane vlasti zbog „krađe“ dok je pokušavao da pripremi dom za povratak svoje žene iz koncentracionog logora. Ova tragedija ostavila je dubok trag na Selimovića, koji je kasnije napisao roman „Derviš i smrt“, posvećen stradanju svog brata. Roman je metafora o zarobljenom umu i indoktrinaciji, koja je prevladavala u društvu tog vremena.
Pored porodičnih tragedija, Meša se suočio i sa političkim pritiscima. Njegov život bio je obeležen stalnim nadzorom partije, koja se mešala u lične aspekte njegovog života. Selimović je imao ljubavnu vezu sa Daroslavom Božić, ćerkom kraljevog oficira, što je izazvalo negodovanje među partijskim drugovima. Njegova prva supruga, koja je bila „drugarica po meri“, bila je prihvaćenija u partijskim krugovima. Kada su se saznali za Mešinu novu ljubav, partija je pokušala da ga kazni, postavljajući mu neprimerena pitanja na sastancima.
Meša je odbio da odgovara na ta pitanja i napustio sastanak, što je dovelo do njegovog isključenja iz partije i otpuštanja sa posla. Kazna je bila drastična, a objašnjenje je uključivalo njegov „nemoral“ i „neiskrenost prema partiji“. Ovaj incident ukazuje na snažan uticaj partije na lične živote pojedinaca, kao i na moralne norme koje su bile nametnute u to vreme.
Tokom godina, Selimović se distancirao od Bosne i Hercegovine, što su neki kasnije doživeli kao izdaju. Ipak, on je rekao da je bio spreman da žrtvuje sve za ljubav svog života. Nakon smrti, 11. jula 1982. godine, predloženo je da se sahrani u Sarajevu, ali je njegov zahtev odbijen, i danas počiva na Novom groblju u Beogradu.
Meša Selimović ostaje simbol složene borbe za identitet i slobodu u turbulentnim vremenima. Njegova dela i životni put predstavljaju refleksiju društvenih i političkih previranja na Balkanu, kao i unutrašnjih borbi pojedinca u potrazi za smislom i pripadnošću. Kroz svoje pisanje, Selimović je ostavio dubok trag, a njegovo nasleđe živi i dalje, inspirišući nove generacije čitalaca i pisaca.
