Bitka na Bregalnici između srpskih snaga i bugarske vojske vodila se od 30. juna do 9. jula 1913. godine. Smatra se jednom od najkrvavijih obračuna u srpskoj istoriji. Nakon Prvog balkanskog rata, srpski i bugarski diplomati nisu mogli postići sporazum oko podele teritorija osvojenih od Osmanskog carstva. Bugarska je iznenada napala srpsku i grčku vojsku 30. juna 1913. bez objave rata, što je započelo rat i bitku na srpskom frontu.
Bitka se odvijala na prostoru između Carevog vrha na Osogovskoj planini i Zletovske reke, gde su učestvovale 1. i 3. srpska armija i 7 pešadijskih i 1. konjička divizija, ukupno oko 176.000 boraca sa srpske strane. Sa bugarske strane, učestvovalo je 4 armije, makedonsko-jedrensko opolčenje, 4 divizije i 3 brigade, ukupno oko 130.000 vojnika. Bugarski plan je bio iznenadan prepad na srpsku vojsku duž Bregalnice i Zletovske reke, dok je srpski plan predviđao strategijski doček Bugara i prelaz u napad treće srpske armije u saradnji sa Grcima.
Bitka je bila iznenadna za srpsku vojsku, ali su uspeli da odbiju bugarski napad i naprave značajne gubitke bugarskoj vojsci. Timočka divizija se istakla u odbrani i srpska vojska je pobedila, zarobivši veliki plen i brojne bugarske vojnike. Posledice bitke su bile ulazak Rumunije i Osmanskog carstva u rat protiv Bugarske, ubrzavajući završetak rata.
Nakon poraza, bugarski general Mihail Savov je smenjen, a nova vlada sastavljena. Gubici u bitci na Bregalnici su bili veliki, sa oko 20.000 mrtvih i ranjenih kod srpske vojske i oko 30.000 kod bugarske vojske. Ova bitka je imala katastrofalne posledice za Bugarsku, koju su napale Rumunija i Osmansko carstvo, donoseći im velike gubitke teritorija. Spomen-kapela sa kosturnicom Kalenica kod Štipa podignuta je 1928. godine u spomen na oko 6 hiljada poginulih srpskih vojnika, dok je bugarski fašisti uništili tokom 1941. godine.
Bitka na Bregalnici je imala dugoročne posledice na Balkanu, ubrzavajući početak Prvog svetskog rata. Ova bitka se smatra važnim događajem u srpskoj istoriji i ponosno se sećamo hrabrosti srpskih vojnika koji su se borili za svoju zemlju. Slava srpskim junacima!
