Na zimskoj aukciji zagrebačke kuće „Artmark Hrvatska“ očekuje se da će slika Anastasa Jovanovića „Srbi oko guslara“ postići visoku cenu. Ovo ulje na limu, nastalo između 1855. i 1860. godine, dimenzija 60 puta 84 centimetra, ima početnu cenu od 2.500 evra, ali se očekuje da će dostići cenu između 3.000 i 5.000 evra. Postoje još tri Jovanovićeve slike sa istim imenom i motivom, od kojih su dve u Beogradu, u Narodnom muzeju i zbirci Muzeja Vuka i Dositeja, dok se jedna slika nalazi u Zagrebu, u privatnoj kolekciji. Slika koja će se naći na aukciji potiče iz ugledne privatne zbirke iz rumunskog dela Banata.
Narodni muzej Srbije čuva dve slike Anastasa Jovanovića „Srbi oko guslara“, od kojih je jedna na stalnoj postavci u Muzeju Vuka i Dositeja. Ova kompozicija, tipična za romantizam, veliča značaj narodne poezije i pevača, a ima veze sa Vukovom reformom jezika i vladavinom Obrenovića, sa kojima je Jovanović bio blizak. Guslari su imali važnu ulogu u podizanju morala narodu tokom turske vladavine, a i nakon toga. Neki su čak mogli da žive od svog pevanja, a interesantno je da su izvodili kako srpski, tako i turski repertoar. Među njima su bili i slepi guslari, koji su bili doživljavani kao vizionari.
Na slici Anastasa Jovanovića „Srbi oko guslara“ mogu se prepoznati mnoge značajne ličnosti tog vremena, poput Vuka Karadžića, kneza Mihaila Obrenovića, Tome Vučića Perišića, Njegoša, Đure Daničića, Branka Radičevića, Jevrema Obrenovića, kao i autoportret samog Jovanovića. Posebnu slavu među njima je stekao Filip Višnjić, koji je guslao pred Karađorđem i dobio poklon od Zmaja od Noćaja. Guslar na slici nije Filip Višnjić, već Laza Zuban, Vukov prijatelj i saradnik.
Slika „Srbi oko guslara“ predstavlja važno delo srpskog slikarstva 19. veka, koje veliča značaj narodne poezije i pevača, kao i kulturnu i istorijsku baštinu Srbije. Očekuje se da će ova slika postići visoku cenu na aukciji, zbog svoje umetničke vrednosti i istorijskog značaja. Anastas Jovanović je bio jedan od najznačajnijih srpskih slikara svog vremena, čija dela i danas privlače pažnju ljubitelja umetnosti i kolekcionara. Slika „Srbi oko guslara“ svedoči o bogatoj tradiciji srpske kulture i umetnosti, te je važno delo koje treba sačuvati i ceniti.
