Marijanski rov: fascinantne činjenice o najdubljem mjestu na Zemlji
Kada govorimo o rekorderima, ovo je definitivno jedan i za njega malo ko nije čuo. Marijanski rov vjerovatno je jedan od najpoznatijih geografskih pojmova, koji krije brojne zanimljivosti i uvijek iznova fascinira. Otkrivamo nekoliko zanimljivosti o najdubljem području Tihog okeana, ali i svijeta.
Najdublja dolina na svijetu, Marijanski rov, zapravo je najdublja podmorska dolina na svijetu – nalazi se na dubini od oko 5.000 metara, a zatim i sama ponire još dublje sve do najdublje tačke na svijetu po imenu „Challenger Deep“ koja se nalazi na nevjerovatnoj dubini od, barem kako kažu najnoviji podaci, 11 kilometara i 34 metara. Čak i uprkos svim modernim postignućima, mjerenje dubine Marijanskog rova i dalje je izazovan posao te se izmjerena dubina relativno često mijenja.
Sam Marijanski rov nalazi se u zapadnom Pacifiku, oko 400 kilometara jugoistočno od ostrva Guam, te u relativnoj blizini Marijanskog arhipelaga po kojem je i dobila ime. Dugačka je 2542 kilometra, a široka oko 69 kilometara, a nastala je – kao i druge brazde tog tipa – na granici tektonskih ploča, u ovom slučaju Pacifičke i Filipinske ploče. Marijanski rov nastao je na granici tektonskih ploča, a otkriven je još 1870-ih godina od strane britanskog istraživačkog broda „Challenger“.
Na dnu Marijanskog rova pritisak je čak 1.000 puta veći nego na površini mora, a temperatura vode pri dnu iznosi 1,4 stepena celzijusovih. Svijetla, naravno, nema, ali to ne znači da nema života, s obzirom da je otkriveno mnogo mikroorganizama i životinja koje tamo preživljavaju.
Interesantno je i da je Marijanski rov relativno dobro ‘posećen’ i istražen te se naučnici njom intenzivno bave. Do kraja 2022. godine, do njenog dna u ukupno 22 zarona uspelo je da se spusti čak 27 osoba, pri čemu su otkriveni brojni mikroorganizmi i životinje koje preživljavaju na tako velikim dubinama. Između ostalih, dubinu Marijanskog rova istražili su Džejms Kamerun, režiser filma „Titanik“ i Katrin Salivan, prva osoba koja je hodala u svemiru, ali i prva koja se spustila do najdublje tačke svjetskih mora.
Marijanski rov je 2009. godine proglašen američkim nacionalnim spomenikom. Jedan od ciljeva proglašenja tog statusa, koji se odnosi na površinu od 246 hiljada kilometara kvadratnih, bila je njegova zaštita. Osim najdublje tačke svjetskih mora, Challenger Deepa, Marijanski rov skriva još nekoliko ‘atrakcija’ poput Sirena Deep, treće najdublje tačke Tihog okeana, hidrotermalnih izvora i blatnih vulkana.
Zbog svoje fascinantne dubine i bogatstva života koje se tamo može pronaći, Marijanski rov ostaje jedna od najvećih zagonetki i atrakcija svjetskih mora.
