Astronomi su nedavno postigli značajno otkriće kada su detektovali prisustvo kiseonika u drevnoj galaksiji „JADES-GS-z14-0“, koja je nastala samo 300 miliona godina nakon Velikog praska. Ovo otkriće, ostvareno uz pomoć svemirskog teleskopa „Džejms Veb“ (JWST), menja dosadašnje pretpostavke o brzini formiranja zvezda i galaksija u ranoj fazi svemira, prema informacijama koje je objavio naučni portal „Live Science“.
Galaksija „JADES-GS-z14-0“ prvi put je primećena 2024. godine i pokazuje prisustvo kiseonika u trenutku kada je svemir bio star tek dva odsto svoje sadašnje starosti. Ova otkrića otvaraju nova pitanja o tome kako su se prve zvezde i galaksije formirale u tako ranoj fazi postojanja svemira. Istraživači ističu da se teški elementi poput kiseonika formiraju u jezgrima zvezda, a njegovo rano prisustvo sugeriše da su se prve zvezde rađale i umirale mnogo brže nego što se ranije smatralo.
„Zapanjili su me ovi neočekivani rezultati jer nam otvaraju novi pogled na prve faze evolucije galaksija“, izjavio je astronom Stefano Karnijani sa Univerziteta u Pizi. Njegova izjava naglašava koliko su rezultati ovog istraživanja važni za naše razumevanje ranog svemira i formiranja galaksija.
Pored teleskopa „Džejms Veb“, istraživači su takođe koristili teleskop ALMA u Čileu kako bi analizirali ovu udaljenu galaksiju. Otkrili su da „JADES-GS-z14-0“ sadrži čak deset puta više kiseonika nego što se očekivalo, što postavlja nova pitanja o tome kako su rane galaksije mogle tako brzo proizvoditi teške elemente. Ovo ukazuje na potrebu za dubljim razumevanjem mehanizama koji su omogućili formiranje teških elemenata u tako ranoj fazi postojanja svemira.
Naučnici spekulišu da bi iznenađujuće brzo obogaćivanje svemira teškim elementima moglo biti povezano sa pojavom masivnih crnih rupa, uticajem umirućih zvezda ili misterioznom tamnom energijom. Uloga tamne energije u evoluciji svemira je još uvek nejasna, ali istraživanje ovih fenomena može otvoriti nova vrata za razumevanje kako je svemir evoluirao tokom svojih prvih milijardi godina.
Ovo otkriće ne samo da obogaćuje naše razumevanje ranog svemira, već takođe postavlja temelje za dalja istraživanja koja bi mogla otkriti više o formiranju galaksija i zvezda. S obzirom na to da se tehnologija i metode istraživanja nastavljaju razvijati, možemo očekivati nova uzbudljiva otkrića koja će dodatno osvetliti misterije svemira. Astronomi širom sveta prate ova istraživanja sa velikim interesovanjem, nadajući se da će otkrića poput ovog pomoći u razumevanju kako su se formirali naši galaksije i kako je svemir evoluirao od svog nastanka.
