Reka Ćehotina, smeštena na severu Crne Gore, ističe se svojom jedinstvenom lepotom i meandrima, koji podsećaju na reku Uvac u Srbiji. Ova reka izvire na planini Stožer i uliva se u reku Drinu, prolazeći kroz slikovit predeo koji uključuje uske klisure i pitome doline. U okolini Ćehotine smeštena su naselja sa bogatom istorijom, ali je širi prostor do sada bio nedovoljno istražen u turističkom smislu, iako poseduje značajan potencijal.
Prema rečima Arine Maraš iz Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja severa, područje kroz koje protiče Ćehotina dom je autohtonim vrstama koje uživaju zaštitu nacionalnog zakonodavstva i međunarodnih konvencija. Maraš naglašava da ovo područje poseduje ne samo prirodno bogatstvo, već i kulturno-istorijsku vrednost, kao i arheološka nalazišta, što ga čini izuzetnim kandidatom za zaštitu. Gornji tok reke Ćehotine, po njenim rečima, ima ogroman turistički potencijal, pružajući mogućnosti za održivi ribolov i rekreativni turizam.
U poslednjih nekoliko godina, meandri Ćehotine postali su atraktivna destinacija koja privlači sve više posetilaca. Turisti dolaze iz različitih delova sveta, a lokalna zajednica beleži pozitivne promene. Dragojla Gačević iz sela Mataruge ističe da je broj posetilaca značajno porastao, što je doprinelo revitalizaciji sela i vraćanju života u ovaj planinski deo Crne Gore.
Inicijativu za zaštitu gornjeg toka Ćehotine pokrenule su nevladine organizacije „Eko-Tim“ i „Da zaživi selo“ 2021. godine u okviru regionalne inicijative „Zajedno za rijeke“. Milija Čabarkapa iz NVO „Eko-Tim“ naglašava da su svi koraci u postupku zaštite završeni, uključujući izradu studije zaštite, a predloženo je da se ovo područje zaštiti kao park prirode. Međutim, proces je stagnirao u lokalnom parlamentu Opštine Pljevlja.
U međuvremenu, planeri prostornog razvoja Crne Gore i Pljevalja prihvatili su inicijativu za zaštitu gornjeg toka Ćehotine, a Čabarkapa ističe da ne postoje prepreke za proglašavanje ovog područja zaštićenim. Područje koje se predlaže za zaštitu nalazi se pretežno u državnoj svojini, čime se izbegavaju konflikti sa privatnim vlasništvom ili planovima razvoja.
Crna Gora, sa svojom bogatom prirodom, može se smatrati velikim parkom prirode. Aktivisti pozivaju državu da preuzme odgovornost za sprovođenje zaštite. Vuk Vujisić, ekološki aktivista, ističe da je ključno da se zaštita sprovede na održiv način, kako ne bi došlo do lažnog proglašavanja oblasti zaštićenim bez suštinske zaštite.
U poslednjim godinama, selo Mataruge je doživelo porast turističkog prometa, što je pozitivno uticalo na lokalnu ekonomiju. Ipak, stanovništvo se suočava s demografskom erozijom, a zaštita Ćehotine može biti ključna za revitalizaciju ovog područja. Zaštićena područja su često privlačna za investicije i unapređenje infrastrukture, što može doprineti ekonomskom razvoju.
Nacionalna mreža zaštićenih prirodnih područja Crne Gore sada obuhvata 58 područja sa površinom od 1.900 km², ali postoji još mnogo područja koja čekaju na zaštitu. Planira se zaštita i kanjona reke Morače, što bi dodatno unapredilo ekološki i turistički potencijal regije.
Nakon više od 10 kilometara prirodnog toka, Ćehotina se uliva u Otilovićko jezero, značajno za vodosnabdevanje i termoelektranu. Očuvanje biodiverziteta u ovom regionu pruža priliku Opštini Pljevlja da se usmeri ka održivim razvojnim modelima, čime će se podržati lokalna zajednica i očuvati priroda.
